دانشگاههای حوزۀ علم و فناوری آلمان از شهرت و اعتبار بالایی برخوردارند و این موضوع در کنار اقتصاد و صنعت قدرتمند باعث شده تا دانشجویان زیادی به تحصیل در آلمان علاقهمند شوند. مقرونبهصرفهبودن هزینۀ تحصیل و زندگی، رایگان بودن تحصیل تعداد زیادی از رشتهها، ارائۀ برخی دورهها به زبان انگلیسی از جمله مزایای تحصیل در این کشور بهحساب میآیند. علاوهبر اینها، دانشجویان بینالمللی میتوانند از بورسیههای مختلف مربوط به دولت و دانشگاهها بهرهمند شوند تا شرایط تحصیل و زندگیشان بیش از پیش به حالت ایدهآل نزدیک شود. سیم آخر در این مقاله بورسیه های تحصیلی در آلمان را برای مقاطع تحصیلی مختلف بررسی میکند. این بورسیهها در سه دستۀ بورسیههای دولتی و غیردولتی و دانشگاهی قرار میگیرند.
بورسیههای دولتی در آلمان
از جمله بورسیههای تحصیلی ارائهشده در آلمان میتوان به بورسیه DAAD (سرویس تبادل دانشگاهی) اشاره کرد که دانشجویان بینالمللی مقاطع مختلف تحصیلی مختلف میتوانند از آن بهرهمند شوند. اراسموس پلاس (+Erasmus ) بهعنوان بزرگترین مؤسسه ارائهدهندۀ بورسیۀ تحصیلی در اتحادیه اروپا شناخته میشود که ادارۀ آن بردوش کمیسیون اروپا است و دانشجویان بینالمللی را برای تحصیل در اروپا حمایت مالی میکند. این مؤسسه مسئول تأمین کمکهزینه به افرادی است که در یک برنامۀ تبادل برای تحصیل در اروپا شرکت میکنند.
بورسیههای غیردولتی در آلمان
از جمله کمکهزینههایی که توسط مؤسسۀ تحقیقات پسادکتری اینشتین در دانشگاه برلین ارائه میشود میتوان به فلوشیپ بینالمللی پسادکتری اینشتین اشاره کرد.
بورسیهای با عنوان Heinrich Böll به آندسته از دانشجویان بینالمللی تعلق میگیرد که به تحصیل در مؤسسههای آموزش عالی معتبر آلمان علاقه دارند.
فلوشیپ تحقیقاتی مؤسسه Humboldt مخصوص پژوهشگران پسادکتری و دانشپژوهان زمینههای علمی و از ملیتهای گوناگون است. دانشجویان کشورهای در حال توسعه نیز میتوانند برای دریافت فلوشیپ جورج فاستر (Georg Forster Fellowship) از دیگر بورسیههای تحصیلی مؤسسه Humboldt اقدام کنند.
Konrad-Adenauer-Stiftung یا KASعنوان بورسیهای است که بهصورت ماهانه در اختیار دانشجویان دورههای کارشناسی ارشد و دکتری با سن کمتر از ۳۰ سال قرار میگیرد. متقاضیان این نوع بورسیه علاوهبر شرایط سنی ذکرشده باید حداقل یک مدرک دانشگاهی در کشورشان اخذ کرده باشند. متقاضی بورسیۀ KASهمچنین باید با اثبات سابقۀ دانشگاهی موفق و انجام کار داوطلبانه نشان دهد که هدفش خدمت به جامعه است و علاقهای به فعالیتها و مسائل سیاسی ندارد.
بورسیۀ علوم Kurt Hansen توسط مؤسسه Bayer تأمین مالی میشود و در اختیار دانشجویانی قرار میگیرد که در حال آماده شدن برای تدریس در زمینۀ علوم هستند.
فلوشیپ دانشجویان بینالمللیMarie Curie توسط کمیسیون اروپا تأمین مالی میشود و دانشجویان بینالمللی کشورهای در حال توسعه در زمینههای تحقیقاتی پسادکتری میتوانند از آن استفاده کنند.
بورسیۀ Mawista مخصوص دانشجویانی است که خارج از کشورشان به تحصیل مشغولند و از کودکشان نیز باید مراقبت کنند. پدران و مادرانی که قصد تحصیل در آلمان را دارند، بااستفاده از این بورسیه ۵۰۰ یورو در ماه و بهمدت ۱۲ ماه دریافت میکنند.
Deutschland Stipendium از دیگر بورسیههای تحصیلی آلمان است که براساس شایستگی به دانشجویان اعطاء میشود و مبلغ آن ۳۰۰ یورو در ماه درنظر گرفته شده است. این بورسیه مخصوص دانشجویان بسیار مستعد طراحی شده که در آلمان مشغول تحصیل هستند. لازم به ذکر است که ملیت و درآمد شخصی دانشجو تأثیری در اعطای این بورسیه به دانشجو ندارد.
مؤسسۀHelmholtz بهعنوان بزرگترین سازمان تحقیقاتی کشور آلمان شناخته میشود که هرسال فلوشیپهایی را در اختیار دانشجویان دکتری و پسادکتری از سراسر جهان قرار میدهد تا افراد از فرصت انجام تحقیقات در یکی از مراکز تحقیقاتی Helmholtz بههمراه حقوق برخوردار شوند.
بورسیه های تحصیلی دانشگاههای خاص آلمان
دانشجویان دکتری رشتههای انگلیسیزبان دانشگاه فرانکفورت در رشتههای امور مالی، حسابداری، ریاضیات و مدیریت کسبوکار، کمکهزینۀ شهریۀ دکتری دانشکدۀ امور مالی و مدیریت Frankfurt تعلق میگیرد که با استفاده از آن از پرداخت شهریه معاف میشوند.
بورسیۀ آلمانی دانشجویان بینالمللی دانشگاه Freiburgباعنوان برنامۀ فلوشیپ FRIAS Cofund ارائه میشود.
دانشجویان بینالمللی تمام رشتهها به جز طراحی و بهداشت عمومی و مدیریت عمومی در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه هامبورگ میتوانند از بورسیۀ کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کاربردی Hamburg بهرهمند شوند.
دانشگاه Heidelberg بورسیههای فراوانی را در اختیار دانشجویان بینالمللی قرار میدهد که از میان آنها میتوان به بورسیه Amirana اشاره کرد که مخصوص دانشجویان کشورهای در حال توسعۀ مشغول به تحصیل در رشتههای پزشکی و دندانپزشکی این دانشگاه طراحی شده است.
بورسیه بینالمللی کارشناسی ارشد HHL به دانشجویان رشتۀ مدیریت مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشکده تحصیلات تکمیلی مدیریت HHL Leipzig تعلق میگیرد.
فلوشیپ پژوهشی بینالمللی دانشگاه Humboldt مخصوص آندسته از دانشجویان بینالمللی است که قصد تحقیق در زمینههای تاریخ، انسانشناسی، حقوق، علوم اجتماعی، علوم سیاسی، جغرافیا، اقتصاد و مطالعات منطقهای در دانشگاه Humboldt را دارند.
پوزیشنهای بینالمللی دکتری در دانشکده تحصیلات تکمیلی مطالعات شرق و جنوب شرقی اروپا شامل بورسیههایی برای دانجشویان مقطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه Ludwig-Maximilians مونیخ یا دانشگاه Regensburg است که بهعنوان همکار تحقیقاتی مشغول فعالیت هستند.
بورسیههای MBA کوفی عنان برای دانشجویان کشورهای در حال توسعه طراحی شده است که سالانه پنج دانشجوی بینالمللی از کشورهای در حال توسعه را برای یک دورۀ تماموقت یکساله MBAحمایت مالی میکند.
مؤسسۀ شیمی و فیزیک جامداتMax Planck دورههای فلوشیپ پسادکتری را برای مطالعۀ شیمی حالت جامد در این دانشگاه ارائه میدهد.
بورسیه دانشگاه Ulm برای آندسته از دانشجویان بینالمللی است که به فارغالتحصیلی از دانشگاه Ulm نزدیک هستند. گفتنی است که این کمک مالی تنها برای یک ترم قابل ارائه است.
بورسیۀ دانشگاهHamburg براساس شایستگی به دانشجویان تمام مقاطع تحصیلی اعطا میشود و شرط برخورداری از این بورسیه گذارندن حداقل دو ترم از ثبتنام است. نکتۀ حائز اهمیت آن است که در اعطای این بورسیه، نیاز مالی متقاضی نیز در نظر گرفته میشود.
دانشگاهRWTH آخن بورسیهای را برای دانشجویان بینالمللی و بومی مشغول به تحصیل در این دانشگاه درنظر گرفته است.