سیستم آموزشی آلمان- بخش اول

در این مقاله میخواهیم با  نظام اموزشی آلمان بیشتر اشنا شویم . آلمان یکی از اهداف بسیاری از دانشجویان ایرانی برای پذیرش و تحصیل است.مسئولیت نظام آموزشی در کشور آلمان  عموما بر عهده ایالات می‌باشد و دولت مرکزی در آن نقش جزئی بر عهده دارد. دوره اختیاری کودکستان در آلمان برای کودکان یک تا شش سال فراهم شده‌است که پس از آن ورود به مدرسه اجباری می‌باشد . سیستم آموزشی در هر نقطه از این کشور متفاوت است زیرا هر ایالت به تنهایی در رابطه با سیاست آموزشی خود تصمیم می‌گیرد. بیشتر کودکان در آلمان از سن شش سالگی تا یازده سالگی جذب مدارس ابتدایی می‌شوند. 

مدارس مختلف در المان 

مقررات مربوط به مدرسه در هر ایالتی متفاوت است. کوتاه‌ترین دوره تحصیل اجباری ۹ سال و بلندترین دوره آن ۱۳ سال است که دوره آمادگی برای کار را هم در بر می‌گیرد. بیشتر کودکان در آلمان به مدارس دولتی می‌روند که شهریه ندارد. از مدارس دیگر می‌توان مدارس والدورف را نام برد که به مدارس اشتاینر نیز معروف است. نام این مدارس از موسس آن رودولف اشتاینر گرفته شده است. در این مدارس کارهای هنری و عملی مانند نقاشی، موسیقی و مهارت‌های اجتماعی آموخته می‌شود. نمره به کودکان داده نمی‌شود. در سطح دوم این مدارس، منطق انتقادی و فهم و ادراک حسی در دانش آموزان تقویت می‌شود. مدارس با متود مونته سوری نوع دیگری از مدارس ابتدایی است. در این مدارس دانش آموز آزاد است در هر زنگی در هر کلاسی دوست دارد به فعالیت بپردازد و معلم تنها به عنوان راهنما بالای سر دانش آموزان می‌ماند و آنها را راهنمایی می‌کند. مدارس Free Alternative School نیز نوعی مدرسه آزاد است که وابستگی به دولت ایالتی ندارد. برخی والدین نیز کودکان خود را به مدارس مذهبی کاتولیک یا پروتستان می‌فرستند. مدارس بین‌المللی و مدارس تیزهوشان نیز برای دانش‌آموزان در دسترس است.

نکته جالب توجه این است که تحصیل در خانه در آلمان غیرقانونی است و خانواده‌هایی که دوست دارند کودکانشان به این روش درس بخوانند معمولا از این کشور مهاجرت می‌کنند.

پیش دبستانی

مقطع پیش دبستانی (Kindergarten) مقطعی غیراجباری است. کودکان از 2 تا 5 سالگی می‌توانند در این مقطه تحصیل کنند. برخلاف مدارس اجباری این پایه در کشور آلمان پولی است. 

مقطع ابتدایی

دانش‌آموزان از شش سالگی تا 10 سالگی (در برلین و براندربورگ تا 12 سالگی) در 6 سطح در مقطع ابتدایی (Primary School) تحصیل می‌کنند. طول این دوره از 4 تا 6 سال متغیر است. در آخرین سال از این دوره یعنی سطح 5 یا 6 دانش آموزان باید با کمک و توصیه‌های والدین و معلمان تصمیم بگیرند چه رشته‌ای را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. 

دبیرستان و کارآموزی

دانش‌آموزانی که نمره بالاتری در مقطع ابتدایی کسب کرده‌اند معمولا به مدارس Gymnasium (به انگلیسی Grammar school) می‌روند. این دانش‌آموزان می‌توانند بعد از دیپلم به دانشگاه بروند. بعد از پایان این دوره، یعنی بعد از گذراندن سطح 12 یا 13، آزمونی از دانش‌آموزان گرفته می‌شود و بعد از قبولی به آنها مدرک دیپلم Abitur داده می‌شود. دانش‌آموزانی که در پایان دوره ابتدایی نمره متوسطی کسب کرده باشند می‌توانند به مدارس Realschule بروند؛ این مدارس هم آکادمیک هستند منتهی دروس ساده‌تر و سطح دانش‌آموزان متوسط است. آنها در سن 10 یا 11 سالگی وارد این مدارس می‌شوند و در 16 یا 17 سالگی فارغ‌التحصیل می‌شوند.

نوع دیگری از مدارس متوسطه Fachoberschule هستند که مدارس متوسطه تخصصی هستند. در این مدارس به دانش‌آموزان یک تخصص را در دو سطح نظری و عملی می‌آموزند. بعد از سطح 10 تا سطح 12 یا 13 به دانش‌آموزان مدرک فارغ‌التحصیلی اعطا می‌شود. مدارس راهنمایی  Mittelschule  نیز نوعی دیگر از مدارس در مقطع متوسطه است. این نوع مدارس نسبت به مدارس دیگر از کم‌ترین سطح آکادمیک برخوردارند. مشابه این نوع مدارس مدارس Hauptschule هستند که مدارس سطح 2 محسوب می‌شوند. دانش‌آموزانی که به این مدارس می‌روند در 15 تا 17 سالگی فارغ‌التحصیل می‌شوند. مدارس جامع یا Gesamtschule مدارسی هستند که دانش‌آموزان با هر سطح علمی می‌توانند وارد شوند.

بعد از گذراندن دوره تحصیلی در هر کدام از این مدارس متوسطه دانش‌آموزان می‌توانند به مدارس فنی و حرفه‌ای   بروند. دوره‌های این نوع مدارس 2 تا 3.5 سال است و هفته‌ای دو بار کلاس‌های تئوری دارد. باقی روزها دانش‌آموزان در کارگاه یا کارخانه‌ای با حقوق استخدام می‌شوند و کار عملی را یاد می‌گیرند.

آموختن زبان خارجی در دوره متوسطه اجباری است. در مدارس Gymnasium آموختن زبان لاتین به عنوان زبان خارجی اول و یک زبان خارجی دیگر اجباری است. 

ادامه دارد ....